O Mdinie
Mdina to dawna stolica Malty, a Rabat to jej przedmieście. Mdina, znana również jako "ciche miasto", to historyczne miasto-forteca w sercu Malty. Z wąskimi uliczkami, imponującymi murami miejskimi i atmosferą minionych czasów, Mdina oferuje wyjątkowe wrażenia. Ta dawna stolica Malty mieści liczne skarby kultury oraz zapewnia zapierający dech w piersiach widok na wyspę. Położone na wzgórzu jako średniowieczna perła, Stare Miasto Mdiny jest świadkiem bogatej historii. W ciągu dnia można zwiedzać wspaniałe pałace i spacerować po malowniczych uliczkach, które opowiadają historie z przeszłości. Po zmroku miasto zmienia się i w pełni zasługuje na swoją nazwę „Ciche miasto”.
Historia Mdiny
Mdina, „cichy średniowieczny klejnot“ Malty, wznosi się majestatycznie na wzgórzu i opowiada pełną zawirowań historię. Jej początki sięgają czasów epoki brązu, kiedy to pierwsze osady powstały na wzgórzu, na którym dzisiaj znajduje się Mdina. Później przyszli Fenicjanie, Kartagińczycy i Rzymianie, którzy rozbudowali miasto, czyniąc je ważnym ośrodkiem miejskim. Za czasów rzymskich Mdina nosiła nazwę Melita i była trzykrotnie większa od dzisiejszego miasta.
Od czasów starożytnych po bizantyjskie.
Z upadkiem Cesarstwa Rzymskiego rozpoczęła się era wielkiej niepewności. Prawdopodobnie w czasach bizantyjskich Mdina została zmniejszona do swojej dzisiejszej wielkości. Mimo tego zmniejszenia, Mdina pozostała centrum administracyjnym i mieściła główny kościół maltańskich wysp. Rodziny arystokratyczne budowały wspaniałe rezydencje, a miasto rozwinęło się w centrum kulturalne i religijne.
Arabskie panowanie i nadanie nazwy
Przybycie Arabów w 820 roku n.e. stanowi punkt zwrotny w historii Mdiny. Miasto otrzymało swoją obecną nazwę, która pochodzi od arabskiego słowa Medina (miasto). Grube mury obronne z tego okresu zapewniały ochronę przed potencjalnymi najeźdźcami. Pod arabskimi rządami Mdina rozkwitła, ale nadal pozostawała centrum administracyjnym i kulturalnym.
Książka podróżnicza Świeradów-Zdrój w Górach Izerskich i okolice opowiada o urokach i atrakcjach tego znanego uzdrowiska, charakteryzującego się długą tradycją leczniczą opartą na radonie, borowinie i świerku.
Przewodnik traktuje także o Sudetach, Górach Izerskich oraz Karkonoszach, odkrywając ich tajemnice.
Normanowie i Zakon Joannitów
W 1091 roku Normanowie pod wodzą Rogera I. oblegli Mdinę. W 1530 roku miasto zostało przekazane przez Świętego Cesarza Rzymskiego Karola V. Zakonowi Joannitów. Początkowo ustanowili oni swoje centrum administracyjne w Birgu (Vittoriosa), a później przenieśli je do Valletty. Po wyjeździe rycerzy Mdina stopniowo traciła na znaczeniu. Rodziny arystokratyczne opuściły miasto, które z biegiem czasu zaczęło pustoszeć.
Trzęsienie ziemi z 1693 i odbudowa w stylu baroku
Trzęsienie ziemi z 1693 roku było przełomowym wydarzeniem, które poważnie zniszczyło Mdinę. Zrujnowane zostały katedra oraz wiele prywatnych i publicznych budynków. Katastrofa stała się jednak impulsem do architektonicznego odrodzenia. Barokowa katedra, zaprojektowana przez Lorenzo Gafę, wraz z nowymi budynkami i placami nadały miastu nowy blask.
Era Manoela de Vilhena
W latach 1723–1728 wielki mistrz Manoel de Vilhena zlecił restaurację umocnień oraz budowę okazałych obiektów, takich jak Pałac Vilhena i Banca Giuratale (ratusz). Te działania przyniosły Mdinie ostatni szczyt znaczenia, zapewniając jej miejsce jako kulturowej skarbnicy Malty.
Mdina dzisiaj
Mdina jest dziś jedną z głównych atrakcji Malty. Spacerując krętymi uliczkami, można szczególnie odczuć idylliczną atmosferę miasta. Umocnienia przypominają o militarnej przeszłości Mdiny, która była oblegana w 1429 i 1551 roku. Pałac Vilhena, barokowa katedra oraz Klasztor Benedyktynek z XIV wieku są świadectwami tej świetlanej historii.
Książka podróżnicza Od Cesarskich Uzdrowisk przez Świnoujście i Międzyzdroje aż do Kołobrzegu opowiada o Cesarskich Uzdrowiskach Bansin, Heringsdorf i Ahlbeck oraz o Świnoujściu, Międzyzdrojach i Kołobrzegu, a także o wyspach Uznam i Wolin oraz o Wolińskim Parku Narodowym.
Książka zawiera liczne zdjęcia opisywanych miejsc, w których towarzyszył nam nasz mały piesek York Fafik.
Zabytki Starego Miasta Mdina
„Ciche miasto” Mdinę warto zwiedzać po zachodzie słońca, aby sprawdzić, czy nazwa ta rzeczywiście oddaje atmosferę miejsca. Dlatego nasz przyjazd nastąpił wieczorem, tuż przed zachodem słońca. Bezpośrednio przy głównej bramie znajdowała się tablica informacyjna z przeglądem najważniejszych atrakcji znajdujących się w obrębie murów obronnych. Łącznie wymieniono 28 miejsc, które odegrały istotną rolę w historii Mdiny. Większość z nich można zwiedzać, a niektóre udało mi się uwiecznić na fotografiach. Przedstawione i opisane dalej obiekty oparte zostały właśnie na informacjach uzyskanych podczas zwiedzania Mdiny, częściowo uzupełnione informacjami z książek i z internetu. Moim celem było ułatwienie zwiedzania tego miasta turystom mówiącym po polsku.
1. Główna brama
Główna brama (Mdina Gate) prowadząca do obwarowanego miasta Mdina została wzniesiona w latach 20. XVIII wieku w ramach przebudowy wejścia do miasta zainicjowanej przez wielkiego mistrza Antoine’a de Vilhenę. Barokową bramę zaprojektował francuski inżynier Charles François de Mondion, architekt wojskowy zakonu joannitów, a jej uroczyste otwarcie miało miejsce w 1724 roku. Zastąpiła ona wcześniejsze średniowieczne wejście do miasta, które znajdowało się na tej samej baszcie. Dawne wejście zostało zamurowane, a jego pozostałości można zobaczyć po prawej stronie obecnej bramy. Pierwotnie brama była zabezpieczona drewnianym mostem zwodzonym.
2. Wewnętrzna strona bramy głównej
Wewnętrzna strona bramy głównej zawiera różne elementy przypominające o historii Mdiny. Płaskorzeźba nad niewielką niszą w łuku bramy przedstawia wizerunek Mdiny i nawiązuje do wydarzenia z czasów oblężenia w 1429 roku. Według przekazów, wówczas Święty Paweł pojawił się na białym koniu i powstrzymał wojska przed dalszym oblężeniem miasta. Trzy figury nad wejściem symbolizują świętych związanych z Maltą i Mdiną: po lewej św. Publiusza, pierwszego biskupa Malty, w środku św. Pawła, patrona wysp, który przyniósł chrześcijaństwo na Maltę, a po prawej św. Agatę, patronkę Mdiny. Herby oraz łaciński napis, który po raz pierwszy dodano w 1447 roku, upamiętniają wsparcie, jakiego baron Inguanez udzielił królowi Alfonsowi V Aragońskiemu, królowi Sycylii, podczas rebelii Monroya w 1425 roku.
3. Pałac Magistralny
Pałac Vilhena, znany również jako Pałac Magistralny, był rezydencją wielkiego mistrza zakonu joannitów w Mdinie. Został zaprojektowany w latach 20. XVIII wieku w stylu francuskiego baroku przez Charles’a François de Mondiona dla wielkiego mistrza Antonio Manoela de Vilhena. Pałac zastąpił wcześniejszy budynek, wzniesiony przez wielkiego mistrza Philippe’a Villiersa de l’Isle Adama po przybyciu zakonu na Maltę w 1530 roku. Z kolei ten wcześniejszy obiekt stał na miejscu średniowiecznego zamku, który w połowie XV wieku został częściowo rozebrany. Dziedziniec pałacu zdobi trofeum z bronią, na którym widnieje herb wielkiego mistrza Antoine’a Manoela de Vilhena. Pałac Vilhena uważany jest za jedno z najwybitniejszych dzieł architektury barokowej na Malcie. Na początku XX wieku pełnił funkcję szpitala, a obecnie mieści się w nim narodowe muzeum przyrodnicze.
4. Wieża sygnałowa Torre della Standardo
Wieża sygnałowa Torre della Standardo z XVIII wieku została wzniesiona za panowania wielkiego mistrza Antoine’a de Vilheny w ramach barokowej przebudowy wejścia do miasta. Zastąpiła starszą średniowieczną wieżę, znaną jako Torre Mastra, która również pełniła funkcję stacji sygnalizacyjnej, ostrzegającej okoliczne wsie i resztę wyspy przed nadchodzącym zagrożeniem. Torre della Standardo została zaprojektowana przez francuskiego inżyniera wojskowego zakonu joannitów, Charles’a François de Mondiona. Jej projekt nawiązuje do nadbrzeżnych wież strażniczych, które w XVII wieku powstały za panowania wielkiego mistrza Martina Antoine’a de Vilheny oraz pod zarządem Mdiny, tzw. Università.
Do poczytania
Książka "Cztery miasta w dziesięć dni. Florencja, Piza, Rzym i Wenecja" w głównej mierze prowadzi czytelnika w fascynującej podróży przez malowniczą Toskanę. Dziesiąciodniowa podróż przez wspaniałe włoskie miasta Florencja, Piza, Rzym i Wenecja przebiegała spontanicznie i bez dłuższego planowania.
5. Budynek Corte Capitanale
Corte Capitanale była siedzibą sądów Università, rady miejskiej Mdiny. Budynek został zaprojektowany przez Charles’a François de Mondiona i wzniesiony na początku XVIII wieku obok Pałacu Magistralnego. Monumentalna fasada z imponującym portalem wejściowym, otoczonym kolumnami i zwieńczonym centralnym balkonem, jest flankowana przez figury symbolizujące Miłosierdzie i Sprawiedliwość. Fasada wychodzi na niewielki plac publiczny, który przez wiele stuleci służył jako miejsce zbiórek miejskiej milicji. Obecnie w Corte Capitanale mieści się rada miejska Mdiny.
6. Loggia Herolda
Loggia Herolda (Herald's Loggia),zwana również „Arengo”, była miejscem, gdzie herold ogłaszał publicznie oficjalne zarządzenia sądu miejskiego. Loggia, składająca się z trzech łuków na poziomie gruntu, była dostępna z pałacu miejskiego.
7. Kościół św. Agaty
Barokowy Kościół św. Agaty (Church of Sta Agatha) został zbudowany w 1694 roku, krótko po trzęsieniu ziemi, jako zamiennik wcześniejszego średniowiecznego kościoła, założonego w 1410 roku przez szlachcica Francesco Gatto i jego żonę Paolę de Castelli z Katanii. Świadczy o tym gotycka inskrypcja, która pierwotnie znajdowała się na fasadzie średniowiecznego kościoła, a obecnie umieszczona jest wewnątrz obecnej świątyni nad portalem wejściowym. Kościół zaprojektował maltański architekt Lorenzo Gafà. Ołtarz zdobi obraz autorstwa Giuseppe d’Arena, znanego jako „il Romano”, który zastąpił pierwotne malowidło z 1553 roku, obecnie przechowywane w Muzeum Katedralnym. Przedstawia ono prałata katedry w Mdina u stóp tronującej św. Agaty. Na fasadzie kościoła znajduje się marmurowa tablica upamiętniająca budowę obecnej świątyni w 1694 roku.
8. Benedyktyński klasztor i Kościół św. Piotra
Benedyktyński klasztor dla sióstr klauzurowych i sąsiadujący Kościół św. Piotra (Monastery and Church of St Peter),poświęcony św. Piotrowi, sięgają swoimi korzeniami średniowiecza. Kościół św. Piotra został przebudowany w 1625 roku, nadając mu dzisiejszą formę, natomiast sąsiedni klasztor wzniesiono na nowo w 1690 roku według projektu Lorenzo Gafy. Jego prosty design miał odzwierciedlać skromne życie sióstr klauzurowych. W kościele św. Piotra znajduje się obraz ołtarzowy autorstwa renomowanego artysty Mattii Pretiego, ofiarowany w 1682 roku.
9. Pałac Inguanez
Pałac Inguanez (Palazzo Inguanez) jest siedzibą jednej z najstarszych arystokratycznych rodzin Malty, która w XIV wieku została wyniesiona do stanu szlacheckiego. Według przekazów w 1432 roku gościł króla Alfonsa V Aragońskiego, a w 1927 roku króla Alfonsa XIII Hiszpańskiego. Pałac został prawdopodobnie wzniesiony po raz pierwszy pod koniec XIII wieku, jednak na przestrzeni wieków wielokrotnie go przebudowywano, nadając mu obecną formę. Pierwotne główne wejście znajdowało się przy placu Mesquita, ale na początku XX wieku, podczas budowy nowej fasady, przeniesiono je na ulicę Mesquita.
10. Pałac Testaferrata Bonici
Pałac Testaferrata Bonici Palazzo Testaferrata Bonici to duży dom miejski z XVIII wieku, należący do rodziny Testaferrata Bonici. Rodzina ta wywodzi się od Ignazia Vaccaro, który w XIV wieku wzniósł pierwotny budynek. Tradycyjnie uważa się, że pałac stoi na terenie dawnej świątyni punickiej. Obecna fasada powstała w wyniku przebudowy pod koniec XIX lub na początku XX wieku, kiedy dodano pierwsze piętro. Mur ogrodowy za pałacem zdobią misternie rzeźbione płyty kamienne, które prawdopodobnie pochodzą z ruin średniowiecznego budynku zniszczonego podczas trzęsienia ziemi w 1693 roku.
11. Zbrojownia
Od średniowiecza każda ufortyfikowana miejscowość potrzebowała budynku, w którym przechowywano broń i zbroje, aby w razie potrzeby były gotowe do obrony miasta. Na początku XVIII wieku wielki mistrz Manoel de Vilhena zlecił architektowi Charlesowi François de Mondion zastąpienie starej średniowiecznej zbrojowni *(Armoury)* miasta barokowym budynkiem. Prace nad nową zbrojownią rozpoczęły się w 1727 roku, a maltański architekt Petruzzo Debono został zatrudniony do realizacji projektu według planów Mondiona. Zgodnie z ówczesnym zwyczajem na parterze budynku znajdowały się liczne sklepy, natomiast pierwsze piętro, zwane *Piano Nobile*, służyło jako zbrojownia, gdyż było chronione przed wnikaniem wilgoci z gruntu.
12. Banca Giuratale
Banca Giuratale to publiczny budynek z XVIII wieku, zbudowany w latach 1726–1728, aby pomieścić siedzibę administracyjną miasta oraz sądy. To reprezentacyjne dzieło w stylu baroku wysokiego zaprojektował Charles François de Mondion. Budynek powstał na miejscu dawnej miejskiej zbrojowni oraz pobliskiego budynku, w którym przechowywano archiwa miejskie. Przez wiele lat pełnił funkcję centrum administracyjnego lokalnego samorządu Mdiny, a obecnie mieści część Narodowego Archiwum Malty.
13. Katedra św. Pawła
W sercu głównego placu Mdiny wznosi się imponująca Katedra św. Pawła – wspaniałe świadectwo barokowej sztuki. Została zaprojektowana przez słynnego maltańskiego architekta Lorenzo Gafę i kryje w sobie liczne dzieła sztuki. Szczególne wrażenie robi mozaika w apsydzie przedstawiająca Rozbicie statku św. Pawła, wykonana przez asystentów z warsztatu Mattii Pretiego, a także chrzcielnica pochodząca z 1495 roku. Katedra jest nie tylko imponującym przykładem barokowej architektury, ale również stanowi religijne centrum Mdiny. Katedra św. Pawła znajduje się na St. Paul's Square (znanym również jako Pjazza San Pawl) w sercu Mdiny. Plac ten jest centralnym punktem miasta, otoczonym ważnymi historycznymi budynkami, co czyni go popularnym miejscem wśród odwiedzających. Elegancka architektura katedry oraz brukowane uliczki placu nadają temu miejscu wyjątkowy charakter.
14. Pałac Arcybiskupi
Pałac Arcybiskupi (Archbishop’s Palace) to imponujący przykład barokowej architektury. Został wzniesiony w XVII wieku z inicjatywy arcybiskupa Lorenzo D’Astiria, prawdopodobnie według projektu Lorenzo Gafy, i od tego czasu pełni funkcję rezydencji maltańskich arcybiskupów. Elegancka fasada oraz okazały dziedziniec odzwierciedlają wpływy Kościoła katolickiego na Malcie. Wnętrze zachwyca misternie zdobionymi sufitami, antycznymi meblami i dziełami sztuki religijnej. Chociaż pałac nie jest w pełni dostępny dla zwiedzających, wycieczki z przewodnikiem pozwalają zajrzeć w fascynującą historię tego miejsca. Mdina i Pałac Arcybiskupi należą do najważniejszych atrakcji turystycznych wyspy.
15. Seminarium Duchowne
Seminarium Duchowne (The Seminary) to historyczny budynek odgrywający ważną rolę w religijnej i kulturalnej historii Malty. Został wzniesiony w XVIII wieku z inicjatywy biskupa Paolo Alpherana de Bussana w celu kształcenia przyszłych kapłanów. Budowla zachwyca prostą, ale elegancką barokową architekturą, która harmonijnie łączy funkcjonalność i styl. Seminarium znajduje się niedaleko Katedry św. Pawła i od wieków stanowi centrum edukacji duchowej. Obecnie budynek nadal służy celom kościelnym, a niektóre jego części są dostępne dla zwiedzających zainteresowanych historią Kościoła katolickiego na Malcie.
16. Kościół św. Rocha
Kościół św. Rocha (Church of St. Roque) to niewielka, lecz historycznie istotna świątynia. Został wzniesiony w XVII wieku ku czci św. Rocha, czczonego jako patron chroniący przed zarazami. Prosta barokowa architektura odzwierciedla pobożny charakter kościoła, który przez wieki był miejscem modlitwy i schronienia dla mieszkańców Mdiny. W jego wnętrzu znajdują się kunsztowne malowidła oraz ołtarz poświęcony świętemu. Położony niedaleko murów miejskich, kościół stanowi ciche świadectwo głębokiej religijności i wdzięczności mieszkańców za przezwyciężone epidemie.
17. Pałac Falca
Pałac Falca (Palazzo Falca) to elegancki przykład tradycyjnej architektury Malty. Budynek pochodzi z XVII wieku i pierwotnie służył jako rezydencja zamożnej rodziny arystokratycznej. Charakterystyczna fasada z wapienia, kunsztowne balkony oraz symetryczne okna świadczą o mistrzowskim rzemiośle tamtych czasów. Obecnie pałac częściowo wykorzystywany jest na potrzeby wydarzeń kulturalnych, a także pełni funkcję prywatnego domu mieszkalnego. Pałac Falca harmonijnie wpisuje się w historyczne uliczki Mdiny, podkreślając unikalny charakter "Cichego Miasta."
18. Miejsce po Kościele Zbawiciela
Miejsce po Kościele Zbawiciela (Site of the Church of Our Saviour) przypomina o niegdyś znaczącym kościele, który został zniszczony podczas wielkiego trzęsienia ziemi w 1693 roku. Kościół stanowił ważne miejsce modlitwy i odgrywał kluczową rolę w duchowym życiu miasta. Obecnie miejsce to jest historyczną lokalizacją, która zachowuje dziedzictwo kulturowe Mdiny. Choć kościół już nie istnieje, jego lokalizacja pozostaje symbolem odporności i wiary mieszkańców. Odwiedzający mogą tu poczuć historię miasta oraz jego głębokie związki z przeszłością religijną.
19. Miejsce po średniowiecznej synagodze
Miejsce po średniowiecznej synagodze (Site of the Medieval Synagogue) świadczy o istnieniu żydowskiej społeczności, która w średniowieczu zamieszkiwała "Ciche Miasto". Synagoga była duchowym i kulturalnym centrum, zanim wspólnota musiała opuścić wyspę w wyniku wypędzenia w XV wieku. Obecnie nie zachowały się żadne widoczne pozostałości, jednak miejsce to przypomina o religijnej różnorodności i burzliwej historii Malty. Wizyta w tym miejscu daje okazję do refleksji nad dziedzictwem kulturowym miasta oraz rolą, jaką żydowska społeczność odgrywała w jego przeszłości.
20. Pałac Falsona
Pałac Falsona Palazzo Falson to duża średniowieczna rezydencja szlachecka wzniesiona w gotyckim stylu Chiaramonte. Pierwotnie należała do rodziny Falsone, zamożnej i wpływowej arystokracji znanej ze swoich przedsięwzięć żeglarskich. Na przestrzeni wieków budynek przeszedł liczne zmiany, w tym dobudowę piętra w 1530 roku, przekształcającą dotychczasowy parterowy dwór, oraz stworzenie sali balowej. Sala ta, jak się uważa, została przygotowana na przyjęcie Wielkiego Mistrza Philippe'a Villiers de L'Isle Adam podczas jego pobytu w Mdinie po przejęciu miasta przez Zakon. Rodzina Falsone ostatecznie popadła w konflikt z Inkwizycją, co doprowadziło do konfiskaty budynku przez Zakon. W późniejszych latach właścicielami pałacu były rodziny Cumbo-Navarra oraz Olaf Golicher, którego unikalna kolekcja stanowi obecnie podstawę muzeum prowadzonego przez Fondazzjoni Patrimonju Malti.
21. Zespół Kościoła Karmelitów i Prioratu
Zespół Kościoła Karmelitów i Prioratu (Carmelite Priory) został wzniesiony od końca XVII wieku na miejscu wcześniejszego średniowiecznego kościoła znanego jako Sta. Maria della Rocca. Kościół znajduje się na obszarze, który do 1492 roku był częścią żydowskiej dzielnicy miasta. Projekt świątyni wykonał francuski inżynier wojskowy Zakonu, Mederico Blondel. Prace budowlane początkowo nadzorował lokalny architekt Francesco Sammut, a po jego śmierci przejął je Lorenzo Gafa. Wnętrze kościoła, poświęconego Zwiastowaniu, zaprojektowano w stylu barokowym, z eliptycznym układem przestrzeni. Ołtarz główny zdobi obraz autorstwa maltańskiego artysty Stefano Erardiego, uznawany za jedno z arcydzieł maltańskiej sztuki końca XVII wieku. Na zewnętrznej fasadzie kościoła znajduje się kamienna figura Matki Bożej z Góry Karmel, wykonana w 1817 roku przez rzeźbiarza Sigismonda Dimecha jako ex-voto po zarazie z 1813 roku.
22. Palazzo Santa Sofia
Palazzo (pałac) Santa Sofia (Santa Sofia Palace), jeden z najstarszych budynków Mdiny, zachwyca swoją gotycką architekturą oraz fascynującą historią. Pochodzi z XIII wieku, przy czym za pierwotną część budowli uważa się parter. Górne kondygnacje zostały dobudowane później, co czyni Palazzo świadectwem architektonicznych zmian na przestrzeni wieków. Dzięki eleganckiej fasadzie i dobrze zachowanym detalom jest to popularne miejsce wśród miłośników historii.
23. Kościół św. Piotra w okowach
Niewielki Kościół św. Piotra w okowach (Church of St. Peter in Chains) został zbudowany w XV wieku i upamiętnia uwolnienie świętego Piotra z więzienia. Jego skromna architektura oraz symboliczne przedstawienie na ołtarzu czynią go miejscem wyjątkowym. Choć obecnie nie jest już aktywnie użytkowany, w imponujący sposób zachowuje duchowe dziedzictwo miasta Mdina.24. Obiekt Magazine Curtain
Obiekt Magazine Curtain (w dosłownym tłumaczeniu: kurtyna/wrota/brama magazynowa), to część historycznych murów obronnych Mdiny, pochodząca z okresu panowania Joannitów. Ten fragment był wykorzystywany do bezpiecznego przechowywania broni i amunicji, co podkreśla strategiczną rolę miasta jako twierdzy obronnej. Dziś obiekt stanowi imponujące świadectwo militarnej historii Malty. Dziś magazyn stanowi imponujący relikt wojskowej historii Malty.
25. Kościół Św. Mikołaja
Mały barokowy Kościół Św. Mikołaja (Church of St. Nicholas) został zaprojektowany w 1692 roku przez słynnego architekta Lorenziego Gafà i stoi na terenie wcześniejszego średniowiecznego kościoła z 1434 roku. Jego konkawowa fasada z oknami modlitewnymi oraz wspaniały, pozłacany ołtarz czynią go szczególnym miejscem w greckiej dzielnicy miasta. Dziś kościół stanowi spokojne miejsce, które zachowuje duchową historię Mdiny.
26. Brama Grecka
Brama Grecka, (Greek's Gate), znana również jako Porta dei Greci lub Bieb I-Għarreqin, pełniła funkcję bocznego wejścia do Mdiny. W swojej dzisiejszej formie brama jest efektem różnych uzupełnień i przebudów, które miały miejsce w XVII i XVIII wieku, a które ostatecznie doprowadziły do budowy barokowej fasady, otwierającej się bezpośrednio na rów miejski. Brama łączy pierwotne średniowieczne otwarcie w postaci ostrołukowego wejścia, które prowadziło do miasta i było częścią średniowiecznych umocnień. Barokowa fasada została wzniesiona w 1724 roku przez Charles'a François de Mondiona, inżyniera wojskowego Zakonu Maltańskiego, podczas szeroko zakrojonego programu odbudowy za panowania wielkiego mistrza Antonio Manoela de Vilhena.
27. Kościół Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny
Poświęcony Nawiedzeniu Najświętszej Maryi Panny Kościół Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny, (Church of the Visitation of Our Lady), został prawdopodobnie odbudowany w 1720 roku przez jego proboszcza, Don Francesco Mangiona, w celu zastąpienia starszej świątyni, która istniała na tym miejscu przynajmniej od początku XV wieku. Wówczas budynek przyjął kwadratowy plan i otrzymał małą kopułę. Do 1602 roku kościół nie miał własnych dochodów i był utrzymywany przez mieszkańców. Jednym z cennych historycznych reliktów jest średniowieczna brązowa dzwonnica z 1451 roku, jedna z najstarszych zachowanych na maltańskich wyspach. Jej inskrypcja jest wykonana cyframi rzymsko-gotyckimi.
28. Fortyfikacje Mdiny
Fortyfikacje Mdiny to imponujące świadectwo średniowiecznej i barokowej architektury militarnej. Początkowo zbudowane przez Fenicjan, zostały w średniowieczu rozbudowane przez arabskich i normańskich władców. Za panowania Wielkiego Mistrza Antonio Manoela de Vilheny, w XVIII wieku, Mdina zyskała barokową przebudowę dzięki inżynierowi wojskowemu Charlesowi François de Mondion, obejmującą m.in. wspaniałą Bramę Mdiny i rozbudowaną Bramę Grecką. Położone na wzgórzu miasto było niemal nie do zdobycia dzięki swoim murom i szerokiemu fosie. Dziś fortyfikacje są doskonale zachowane i zapraszają turystów do odkrywania bogatej historii „cichego miasta”. To miejsce oferuje spektakularny widok na maltański krajobraz.t
Książka podróżnicza Na Szlaku Orlich Gniazd. Tajemnice Jury Krakowsko-Częstochowskiej opowiada historię zamków i ich ruin leżących na turystycznym Szlaku Orlich Gniazd na południu Polski, pomiędzy Krakowem a Częstochową. Ich malownicze położenie na wzgórzach, wśród wapiennych skał stanowi znaczną atrakcją krajoznawczo-turystyczną.
Interesujące miejsca w Mdinie
Również wewnątrz murów Mdiny znajdują się atrakcje, które nie są zazwyczaj uwzględniane na typowych planach miasta. Do takich miejsc należą podziemne lochy Mdina Dungeons, które znajdują się pod Pałacem Magisterskim (dziś Pałac Vilhena). Składają się one z labiryntu tuneli, komnat i cel, które oferują imponujący wgląd w mroczną przeszłość miasta. Przez wieki te pomieszczenia pełniły funkcję więzień i sal tortur. Wystawa w lochach prezentuje szczegółowo wykonane figury woskowe oraz sceny, które ilustrują życie więźniów i praktyki ówczesnego wymiaru sprawiedliwości – w tym metody tortur i egzekucji. Łączy wiedzę historyczną z nutą grozy i szczególnie przyciąga tych, którzy interesują się mniej znanymi aspektami maltańskiej historii. Lochy „Mdina Dungeons” stanowią fascynujący kontrast do majestatycznej i barokowej atmosfery starówki.
Mdina to miasto, które emanuje zarówno historią, jak i romantyzmem – miejsce, które ożywia przeszłość.
Otoczenie i widoki
Poza murami miasta, ogrody Howarda oraz sąsiednie miasto Rabat, ze swoimi katakumbami i Domvs Romana, zapraszają do zwiedzania. Dla miłośników malowniczych krajobrazów, klify Dingli i ogrody Buskett oferują niezapomniane wrażenia.
Magia Mdiny rozciąga się daleko poza mury miasta.
- Tuż przed bramami miasta znajdują się Ogrody Howarda, nazwane na cześć pierwszego premiera Malty, Josepha Howarda. Ta zielona przestrzeń łączy Mdinę z sąsiednim, historycznym miastem Rabat. Tam czekają takie atrakcje, jak starożytne katakumby, doskonale zachowana rzymska willa Domvs Romana, imponujące kościoły, urokliwe place oraz liczne restauracje i sklepy w malowniczych, starych uliczkach.
-
Dla nastrojowych wrażeń krajobrazowych warto wybrać się w podróż bezszynowym pociągiem, który startuje w pobliżu
Domvs Romana i oferuje malowniczą wycieczkę po okolicy. Wizyta na skalistych klifach Dingli nagradza zapierającymi dech w piersiach widokami na Morze Śródziemne, podczas gdy Ogrody Buskett – leśny obszar – stanowią idylliczną ucieczkę w naturę.. - W głębi wyspy Mosta zachwyca imponującą rotundą, która mieści trzecią co do wielkości wolnostojącą kopułę Europy. Wokół niej rozciągają się malownicze wioski Naxxar, Attard, Lija i Balzan, które urzekają wąskimi uliczkami, imponującymi zabytkowymi budynkami oraz doskonałymi restauracjami, zapraszającymi do przyjemnych spacerów.